Τετάρτη 15 Φεβρουαρίου 2012

Λαμπρό λεμεσιανό καρναβάλι διανθισμένο και με «μερικάς ασχημίας»…

Μεγάλη παρέλαση καρναβαλιού στην Αγίου Ανδρέου

Το Καρναβάλι του μέσα από την μακραίωνη ιστορία του γνώρισε μέρες δόξης λαμπρές αλλά και «διανθισμένες» και με καταστάσεις  και γεγονότα όχι και τόσο ένδοξα η λαμπρά, ανάλογα και με τις ιστορικές, πολιτικές και κοινωνικές συνθήκες της κάθε εποχής.
 Φαινόμενα καθόλου κολακευτικά που συνέβαιναν χωρίς  όμως να αλλοιώνουν καθόλου τη φυσιογνωμία του ως μιας λαμπρής, πλατιάς και γνήσιας λαϊκής γιορτής με πολλαπλές πτυχές και πολύπλευρη σημασία.
Αφορμή για τις σκέψεις αυτές , (εν όψει της έναρξης των φετινών εκδηλώσεων του λεμεσιανού καρναβαλιού), μια ανακοίνωση του Δήμου Λεμεσού που λέει ότι: «η Αστυνομία, στη διάρκεια των εκδηλώσεων του καρναβαλιού στη Λεμεσό, θα προβαίνει σε συλλήψεις όσων χρησιμοποιούν σπρέι ή οποιοδήποτε άλλο είδος προκαλεί οχληρία, σύμφωνα με απόφαση του Δημάρχου Λεμεσού Ανδρέα Χρίστου, της Αστυνομικής Διεύθυνσης Λεμεσού και αρμόδιων λειτουργών του Δήμου, οι οποίοι συζήτησαν το θέμα αυτό στη διάρκεια σύσκεψης που πραγματοποιήθηκε στο Δημοτικό Μέγαρο της πόλης. Πρέπει, επιτέλους, να καταλάβουν όλοι, δήλωσε ο κ. Χρίστου, ότι το καρναβάλι είναι εορτή χαράς και γέλιου και όχι χώρος εκτόνωσης κάποιων ολίγων, οι οποίοι, με τις πράξεις τους, θέτουν σε κίνδυνο τη σωματική ακεραιότητα των πολιτών και ιδιαιτέρως των μικρών παιδιών.  'Η Αστυνομία είναι αποφασισμένη να πατάξει τις κακές συνήθειες, κυρίως νεαρών ατόμων, οι οποίοι, με τη χρήση σπρέι, αυγών και άλλων υλικών, προκαλούν οχληρία, παρεμποδίζοντας τον υπόλοιπο κόσμο να παρακολουθήσει και να χαρεί τις εκδηλώσεις. Δεν θα επιτραπεί  όπως τονίζεται στην ανακοίνωση,  να επαναληφθούν τα κακά προηγούμενα του παρελθόντος». 
Στην περίοδο του λεμεσιανού καρναβαλιού παρατηρούνταν όπως είπαμε συχνά, από  πολύ παλιά, και  ανεπιθύμητα  παρεπόμενα φαινόμενα και σ αυτά θα αναφερθούμε  για  να σταματήσουμε να παρελθοντολογούμε εξιδανικεύοντας και νοσταλγώντας το παρελθόν και συγκρίνοντας το με το σήμερα για να λέμε « ω πόσο ωραία ήταν όλα τότε , πόσο χαλάσαμε και πόσο ασεβείς είναι οι νέοι μας σήμερα».  Και μάλιστα ίσως και πολύ πιο επικίνδυνα από τα σημερινά. Ιδού λοιπόν για του λόγου μας  το ασφαλές οι παραπομπές από δημοσιεύματα σε παλιές εφημερίδες της Λεμεσού  για  τα «κακά φαινόμενα του παρελθόντος»,  ενδεικτικά και λίγα μόνο από τα πολλά. Πάμε πολύ πίσω, στη  δεκαετία  του 1920 μιας μάλιστα  από τις πιο λαμπρές δεκαετίες στην ιστορία του λεμεσιανού καρναβαλιού:
  Στις 7 Φεβρουαρίου 1920 η «Αλήθεια» γράφει: «Την περασμένη Κυριακή ως γνωστόν είχομεν την πρώτην επίσκεψιν του Καρνάβαλου. Αλλά τι επίσκεψις Θεέ μου ήτο εκείνη! Μερικαί απελπιστικαί ασχημίαι που εγρονθοκοπούσαν ανηλεώς και την στοιχειωδεστέραν καλαισθησία, απετέλεσαν τα καρναβαλίστικα θεάματα του δρόμου. Μήπως θα εθέλατε να τα παρακολουθήσετε; Εγώ τουλάχιστον θα επροτιμούσα να καταδικασθώ εις ισόβια δεσμά παρά να υποχρεωθώ να ατενίζω καθ' εκάστην παρομοίας ασχημίας. Εννοείται ότι ο κανών είχε και τας ελαχίστας εξαιρέσεις του και εθεάθησαν και πάλιν οι σοβαροί και μυστηριώδεις πιερότοι οι οποίοι εφ αμάξης παρελαύνοντες ανά τας οδούς έρριπτον άνθη εις ορισμένας δεσποινίδας.  
 Όμως στις 14 Φεβρουαρίου της ίδιας χρονιάς διαβάζουμε πως: «Η αποκριάτικη κίνησις η οποία κατά την πρώτην Κυριακήν υπήρξε ασυνήθως ζωηρά, έφθασεν εις το ζενίθ της την τελευταίαν Κυριακήν. Εις τους δρόμους κίνησις και θόρυβος δαιμονιώδης, αληθής δε πόλεμος με λουβάναν, με κομφετί και με παλιόχαρτα ακόμη διεξήγητο μεταξύ του κόσμου και των ομίλων των μεταμφιεσμένων οι οποίοι πυκνοί, είτε πεζοί είτε με άμαξας περιέρχοντο την πόλιν..»
Λεμεσιανοί καρναβαλιστές στη χρυσή δεκαετία του ‘20

Το 1922 η εφημερίδα «ΚΗΡΥΞ» της Λεμεσού γράφει  κάτω από τον τίτλο, «ΠΕΤΡΟΠΟΛΕΜΟΣ»: «Το καρναβάλι ετελείωσε λοιπόν και ετελείωσε και ο.. πετροπόλεμος. Η Αστυνομία εθεώρηαε περιττόν να τον απαγορεύσει και εξηκολούθησε ανενόχλητος το έργον του και την τελευταίαν Κυριακή. Τα σερπαντίν και κομφετί εχρησιμοποιούντο μόνον από ολίγους μασκαράδες οι δε... εξυπνότεροι και ευγενέστεροι έρριπτον πετρίτσες, διάφορα όσπρια και τζάμια ακόμη... Ενθυμούμεθα όταν προ τινός εις κάποιον ανθοπόλεμον των Αθηνών ερρίφθησαν από ένα μέρος και ολίγα φασόλια, το πράγμα εσχολιάσθη διαφοροτρόπως και ενεγράφη ότι ήσαν... «Κυπριακής προελεύσεως!!»
Το 1926 δεν έλειψαν και πάλι τα «άτοπα και επικίνδυνα έθιμα» όπως αυτά που περιγράφει ο ανταποκριτής της από την Λεμεσό στην λευκωσιάτικη  «Ελευθερία» στις 3.3.1926: «Εφιστώμεν την προσοχήν της αστυνομίας και ιδία του αγρύπνου αστυνόμου μας επί ενός ατόπου το οποίον συμβαίνει από πολλού και το οποίον πολλάκις ετονίσαμεν χωρίς όμως να ληφθεί η δέουσα πρόνοια. Πρόκειται περί του ελεεινού και επικίνδυνου εθίμου του να ρίπτωσι εναντίον των διασχιζόντων καθ' ομίλους ή κατά μόνας μεταμφιεσμένων διάφορα μικροπράγματα ήτοι πετραδάκια,
λουβάναν και λοιπά διά των οποίων μπορεί να χάσει κανείς την ορασίν του αν δεν θραυσθεί η κεφαλή του. Συνεπεία δε του παραλόγου τούτου εθίμου συνέβησαν πολλάκις έριδες ων το αποτέλεσμα υπήρξε πάντοτε δυσάρεστον. Από τον Κέρβερον αστυνόμον μας αναμένομεν να τεθεί τέρμα εις το επικίνδυνον τούτο έθιμον. Οι επιθυμούντες εκ των πολιτών να διασκεδάσωσιν δύνανται να κάμουσιν χρήσιν κομφετί και σερμπαντίνων και ουχί πετραδάκια και χώματα.»





Φασόλια και στο αθηναϊκό καρναβάλι… «κυπριακής προελεύσεως»!

Σημείωση:  Η φωτογραφία χωρίς λεζάντα είναι του 1958 και ανήκει στο αρχείο Φοίβου Σταυρίδη από την ιστοσελίδα του: http://larnacainhistory.wordpress.com/