Με αφορμή το άνοιγμα των καινούργιων κυπριακών αιθουσών του Μητροπολιτικού Μουσείου της Νέας Υόρκης με τα νέα εκθέματα προϊόν κλοπής από την Κύπρο του περιβόητου αμερικανού «διπλωμάτη» και αρχαιοκαπήλου Τσεσνόλα κατά τα έτη 1865-1876 τα εγκαίνια των οποίων τέλεσε ο πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας, πολλά γράφτηκαν για πράγματα που λέχθηκαν από επίσημα χείλη ... διαφόρων βαθμίδων. Μερικά διαψεύσθηκαν ως αποτέλεσμα «παρεξήγησης». Μερικά μάλιστα πιθανόν να δημιουργούν και ευρύτερες συνέπειες και επιπτώσεις, ακόμα και στις σχέσεις μας με την Ελλάδα που διεκδικεί την επιστροφή των μαρμάρων της Ακρόπολης στην Ελλάδα.
΄Ο,τι και να συμβαίνει, απάντηση για την όλη ιστορία δίδει το ακόλουθο δημοσίευμα της εφημερίδας «Ευαγόρας» ημερ. 4 Μαίου 1902 με τον τίτλο «ΥΠΕΡ ΤΩΝ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΩΝ» το οποίο είναι απόσπασμα εκτενούς συζήτησης που γινόταν τις μέρες εκείνες στο Νομοθετικό Συμβούλιο της Κύπρου σχετικά με τις κυπριακές αρχαιότητες.
« Κατά την συζήτησιν της 18ης παραγράφου ο διευθυντής του Κτηματολογίου παρακαλεί το Συμβούλιον όπως η παράγραφος αύτη διατυπωθεί μετά ηπιωτέρου ύφους. Η λέξις λήστευσις δεν είνε, λέγει, κατάλληλος, διότι οι αρχαιότητες δεν ανήκουσιν εις μόνον τον τόπον της ανευρέσεως των αλλ’ εις ολόκληρον τον κόσμον και εφόσον η Κύπρος δεν έχει ικανά χρηματικά μέσα προς ανασκαφήν και διατήρησιν των αρχαιοτήτων, δικαιούνται τα μουσεία Λονδίνου, του Βερολίνου, των Παρισίων κ.α. να ενεργώσιν ανασκαφάς και τας ανευρισκομένας αρχαιότητας εκθέτωσιν εις την μελέτην του κόσμου εν ταις προθήκαις τούτων.
«Γνωρίζω τας διαθέσεις των εντ. Μελών ότι δεν επιθυμούσι να εξάγωνται της νήσου αι αρχαιότητες ειμή τα διπλά μόνον και προς την επιθυμίαν ταύτην προσπαθεί να συμμορφωθή η Α. Εξοχότης δια νομοσχεδίου, ούτινος ποιείται μνείαν εν τω εναρκτηρίω λόγω.»
Κατά των παραδόξων τούτων θεωριών του κ. Διευθυντού του Κτηματολογίου αντεπεξελθών ο γηραιός βουλευτής της Λεμησσού-Πάφου κ. Σ. Φραγκούδης είπε τα εξής:« Κύριε Πρόεδρε, η λέξις λήστευσις πρέπει να μείνει ως έχει διότι πράγματι λήστευσις ενεργείται κατά των αρχαιοτήτων της νήσου και υπεύθυνος επί ταύτη είνε η Κυβέρνησις. Αφήσωμεν τον περιλάλητον Σεσνόλαν όστις ίδρυσεν ολόκληρον Μουσείον εν Ν.Υόρκη δια των αρχαιοτήτων ας εσύλησεν εν Κύπρω, το έργον όμως τούτου εξηκολούθησεν και η αγγλική Κυβέρνησις άμα τη κατοχή της Κύπρου. Εάν η αγγλική κατοχή εγίνετο δέκα πρότερον έτη και η αγγλική Κυβέρνησις περιεφρούρει τας αρχαιότητας εν Μουσείω, θα είχομεν αρχαιολογικόν θησαυρόν σήμερον ισάξιον προς την αξίαν απάσης της νήσου.
Ως ο Σεσνόλας ηθέλησε να πλουτίσει την νέαν του πατρίδα Αμερικήν – διότι αυτός είνε Ιταλός- δι’ αρχαιοτήτων τής Κύπρου, ούτω και η αγγλική Κυβέρνησις φιλοτιμείται να πλουτίση το βρεττανικόν Μουσείον δια των αρχαιολογικών θησαυρών της νήσου μας. Είδον ιδίοις όμμασιν ανασκαπτομένας αρχαιότητας εν Αμαθούντι, συσκευαζομένας είτα εν κιβωτίοις μεταφερομένας εις το τελωνείον Λεμησσού ίνα εκείθεν αποσταλώσιν εις Λονδίνον.
Ο έντιμος προλαλίσας εξέφρασε θεωρίαν ότι οι αρχαιότητες δεν ανήκουσιν εις τον τόπον τούτον, αλλ’ εις όλον τον κόσμον και τούτο βεβαίως όπως δικαιολογήσει την ενεργουμένην σύλησιν. Ώστε πας άνθρωπος, κατά την θεωρίαν ταύτην, δικαιούται να κατέρχηται εις Κύπρον ως εις χώραν αδέσποτον και ν’ απάγη τας ανασκαπτομένας η οπωσδήποτε ευρισκομένας αρχαιότητας. Αλλά δεν είνε καλύτερον να παραμένωσιν αύται εν τω τόπω και να προσέρχονται οι αρχαιολόγοι και οι άλλοι άνθρωποι των επιστημών και των γραμμάτων να μελετώσι ταύτας εν ω τόπω εγένοντο και ανευρέθησαν;
Όσα έθνη ή λαοί εγένοντο κύριοι, οπωσδήποτε, της τύχης αυτών προυνόησαν και περιεφρούρησαν τας αρχαιότητας της χώρας των και επιτρέπουσι μεν εις τους ξένους αρχαιολόγους την ενέργειαν ανασκαφών, αλλ’ αι αρχαιότητες παραμένουσιν εν τω τόπω και επιτρέπεται μόνον η εξαγωγή διπλών και τινες προνομίαι ως προς τας δημοσιευομένας περί τούτων παραγματείας.
Από πολλού το Συμβούλιον προέτεινεν εις την Κυβέρνησιν να προταθή πίστωσις χρηματική, ίνα ενεργώνται ανασκαφαί και συντηρήται ευπρεπώς το Κυπριακόν Μουσείον, η πίστωσις δε αύτη δεν θα υπερέβαινε τας 1000 λίρας, ώστε να μην είνε μέγα βάρος εις τον προϋπολογισμόν. Εφόσον η Κυβέρνησις δεν πράττει τούτο και επιτρέπει διαρπαγήν των αρχαιοτήτων, θα επιμένωμεν αποκαλούντες ταύτην λήστευσιν και τι χείρον.»
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου